นักอาชญาวิทยาวิเคราะห์ เกมสร้างพฤติกรรมรุนแรงให้วัยรุ่นได้จริงหรือไม่

 นักอาชญาวิทยาวิเคราะห์ เกมสร้างพฤติกรรมรุนแรงให้วัยรุ่นได้จริงหรือไม่

ไทยพลัสนิวส์ เกมสร้างพฤติกรรมรุนแรงให้วัยรุ่นได้จริงหรือไม่ ที่ผ่านมา หนึ่งในข้อสันนิษฐานจากเจ้าหน้าที่ตำรวจ ต่อคดีอาชญากรรมครั้งที่มีผู้ก่อเหตุเป็นกลุ่มเยาวชน คือ “การเล่นเกม” หรือ “การติดเกม” ที่เป็นบ่อเกิดแห่งพฤติกรรมรุนแรงในเด็ก

อย่างกรณีล่าสุดที่มีเยาวชนชายวัย 14 ปี ใช้อาวุธปืนก่อเหตุยิงกลางห้างสรรพสินค้าสยามพารากอนเมื่อวันที่ 3 ต.ค. ที่ผ่านมา เหตุร้ายครั้งนี้ได้คร่าชีวิตชาวต่างชาติไป 2 ราย และมีผู้บาดเจ็บทั้งคนไทยและต่างชาติรวมกันอีก 5 ราย

ในช่วงหนึ่งของการสัมภาษณ์กับสื่อมวลชน ผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ (ผบ.ตร.) ได้สันนิษฐานเบื้องต้นเกี่ยวกับแรงจูงใจในการก่อเหตุว่า มีปัจจัยที่เกี่ยวข้อง 3 ประเด็น ได้แก่ การป่วยจิตเวช แรงกดดันจากสภาพแวดล้อมของผู้ก่อเหตุ และ “การเล่นเกม”

ไทยพลัสนิวส์ เกมสร้างพฤติกรรมรุนแรงให้วัยรุ่นได้จริงหรือไม่

รองคณบดีฝ่ายบริหาร คณะอาชญาวิทยาและการบริหารงานยุติธรรม มหาวิทยาลัยรังสิต บอกกับบีบีซีไทยว่า ไม่ควรมุ่งประเด็นไปที่การเล่นเกมเพียงอย่างเดียว เพราะยังมีอีกหลายปัจจัยที่มีส่วนเสริมให้วัยรุ่นที่ติดเกมกลายเป็นผู้ก่อเหตุรุนแรงได้ ไม่ว่าจะเป็นความเครียดจากทางครอบครัว การอยากได้รับการยอมรับในหมู่เพื่อน รวมไปถึงสภาพแวดล้อมและสังคมที่ใช้ชีวิต

ก็ไม่ปฏิเสธว่า หากผู้ก่อเหตุเล่นเกมต่อสู้เป็นระยะเวลานาน ก็มีโอกาสทำให้เกิดการซึมซับพฤติกรรมได้ เพราะจากผลการวิจัยที่ผ่านมาพบว่า เวลาเด็กเล่นเกมและไม่มีการควบคุมจำนวนชั่วโมงการเล่นเกม มีโอกาสทำให้เด็กซึมซับพฤติกรรมโดยที่ไม่รู้ตัว และจำลองตัวเองเป็นตัวละครในเกมได้

“เมื่อเขามีพฤติกรรมซ้ำ ๆ เป็นระยะเวลานาน และหากครอบครัวไม่ได้วางระเบียบให้ เช่นระยะเวลาการเล่นเกม จึงส่งผลให้เด็กได้ซึมซับความรุนแรงไปโดยที่ไม่รู้ตัว และเมื่อถึงจุดที่เรื่องนี้ไปฝังอยู่ใต้จิตสำนึก เขาก็จะแสดงพฤติกรรมออกมาแบบตัวละครในเกม”

เมื่อถามว่าการเล่นเกมดีไหม นักอาชญาวิทยากล่าวว่า ดีในกรณีที่ผู้ปกครองเลือกประเภทเกมที่ดีให้กับลูก รวมทั้งการพิจารณาเรื่องระดับหรือเรตติ้งของเกม เพื่อให้เหมาะสมกับช่วงวัยของเด็ก โดยที่ในต่างประเทศก็มีมาตรการเข้มงวดด้านนี้อยู่

“ตามทฤษฎีอาชญาวิทยาระบุว่า การที่เด็กมีพฤติกรรมตามตัวละครจะสอดคล้องกับทฤษฎีการเลียนแบบ อย่างไรก็ตาม ก็จำเป็นต้องพิจารณาถึงปัจจัยอื่น ๆ ร่วมด้วยหรือไม่ สำหรับกรณีผู้ก่อเหตุวัย 14 ปี” เธอตั้งคำถาม

ไทยพลัสนิวส์ เกมสร้างพฤติกรรมรุนแรงให้วัยรุ่นได้จริงหรือไม่

ปัจจัยที่ส่งผลต่อพฤติกรรมรุนแรงในเด็ก

นักวิชาการด้านอาชญาวิทยา ม.รังสิต อธิบายเพิ่มเติมว่า พฤติกรรมรุนแรงในเด็กจริง ๆ แล้ว มาจาก ปัจจัยหลัก ๆ หลายปัจจัย ซึ่งการเล่นเกมที่มีเนื้อหารุนแรงเป็นเพียงส่วนหนึ่งที่เข้ามาสนับสนุน โดยปัจจัยอื่น ๆ ที่อาจหนุนเสริมพฤติกรรมรุนแรงในเยาวชนมี ดังนี้

ปัจจัยพื้นฐานทางครอบครัว-ความเครียดจากการเลี้ยงดู

นอกจากพฤติกรรมเล่นเกมเป็นเวลานานแล้ว “ความเครียดจากการเลี้ยงดู” และ “สัมพันธภาพภายในครอบครัว” ถือเป็นสิ่งที่จะต้องนำมาพิจารณาด้วย

การยอมรับจากกลุ่มเพื่อน

จากพฤติกรรมที่สื่อมวลชนรายงานเกี่ยวกับการเล่นเกมคือ เมื่อเอาชนะในเกมได้สำเร็จ ผู้ก่อเหตุจะบันทึกภาพหน้าจอแล้วส่งให้กลุ่มเพื่อนเพื่อต้องการรับคำชมจากเพื่อน ๆ ซึ่งเป็นลักษณะทั่วไปของกลุ่มวัยรุ่น ที่ต้องการ “การยอมรับจากกลุ่มเพื่อน”

สังคม-สภาพแวดล้อม

โดยปกติแล้ว สังคมและสภาพแวดล้อมมีผลกระทบต่อการดำเนินชีวิตของมนุษย์ แต่สำหรับเด็กตามช่วงวัยต่าง ๆ ถือเป็นสิ่งที่สำคัญมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งกลุ่มที่กำลังย่างเข้าสู่วัยรุ่น ที่ต้องการการยอมรับทั้งจากคนในครอบครัว กลุ่มเพื่อน แล้วยังรวมถึงสังคมด้วย

แนะปลูกฝังวินัยเด็ก ไม่ให้ใช้เวลาเล่นเกมออนไลน์นานเกินไป

ย้อนกลับไปปี 2564 สมาคมวิทยุและสื่อเพื่อเด็กและเยาวชน (สสดย.) ร่วมกับสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) เปิดเผยผลวิจัยเรื่อง “การศึกษาการเล่นเกมของเด็กไทย: สถานการณ์ความรับผิดชอบทางสังคมและข้อเสนอนโยบาย” พบว่า พฤติกรรมการเล่นเกมของเด็กไทยส่งผลกระทบต่อพฤติกรรมและสุขภาพ เช่น เนื้อหาเกมที่รุนแรงไม่เหมาะสมตามช่วงวัย การเล่นเกมที่ใช้เวลามากเกินพอดี

ข้อมูลจาก BBC